Van wie is het zonlicht? van wie de wind? van wie de lucht die we inademen? Van ons allen. Maar van wie is dat het spectrum?

Heel lang geleden hebben we besloten dat het spectrum eigendom van de overheid is. Op zich maar goed ook, want het zorgde de laatste 150 jaar voor veel orde, voor de broodnodige harmonisatie, voorwaarde voor schaalgrootte, en daarmee voorwaarde voor de enorme ontwikkeling, waarbij 5G al weer aan de horizon lonkt.

Maar spectrum in de handen van de overheid is ook een keurslijf, met onnodige belemmeringen. De opgelegde spectrumverdeling over al zijn applicaties, betekende ook weinig ruimte voor nieuwe toepassingen. De nu alomtegenwoordige WiFi heeft daar ernstige belemmeringen door ondervonden.

Precies 30 jaar geleden – misschien wel reden voor een feestje – is daar verandering in gekomen toen de FCC de spectrumregels voor de 2.4 GHz band verruimde, en WiFi z’n plek vond. Een ware overwinning. Want zelfs al was 30 jaar geleden deze band al een “vuilnisband”, het maakte ongelicenseerd radioverkeer mogelijk.

Dat de 2.4 GHz band behoorlijk vol zit merken we. Niet vreemd gezien de alomtegenwoordigheid van WiFi, en vooral de smalle bandbreedte. WiFi moet het doen met 80 MHz, terwijl er voor mobiel zo’n 600 MHz beschikbaar is. WiFi versus mobiel internet is een ongelijke strijd.

Gelukkig zijn er meer vrije banden. 868 MHz voor telemetrie, 5 GHz voor WiFi, vergunningsvrije banden voor vergunningsvrije toepassingen. Mogelijkheden voor je eigen oplossing zonder een eigen stukje spectrum.

Maar er zijn kapers op de kust: de operators. Ze bewaken hun eigen spectrum uit alle macht bewaken. Maar ze azen ook op de vrije banden. Met IoT zien we hier duidelijke tekenen. Sigfox en LoRa maken gebruik van vrije banden, en zijn dus zeker niet voorbehouden aan de operators. Maar ze proberen wel de applicatie en de techniek te claimen, en gebruiken zo dit vrije spectrum, terwijl vrije jongens hun gelicenseerde spectrum niet mogen gebruiken. Is dit eerlijke competitie?

En dan de LTE-U ontwikkeling. Deze 3GPP oplossing combineert gelicenseerd en vrij spectrum. LTE in vrij 5GHz spectrum, dus op de plek die we massaal met WiFi opzoeken nu de 2.4 GHz band overvol raakt. Dit is zeker geen eerlijke concurrentie. Studies van Qualcomm en Nokia laten duidelijk zien dat LTE-U WiFi weg kan drukken op 5 GHz. Daar ga je dan met je eigen WiFi netwerkje thuis of op kantoor.

De oplossing verbieden zal wel niet gaan, en daar pleit ik dan ook niet voor. Maar op deze manier wordt het wel tijd op de spectrum regels opnieuw tegen het licht te houden. Van wie is het spectrum? Als operators mede gebruiker kunnen zijn van vrij spectrum, moeten niet operators dan ook niet mede gebruiker kunnen zijn van gelicenseerd spectrum? Als secundaire gebruiker.

Ideeën op dat vlak zijn er al lang, maar nog steeds als research. Onder het kopje “cognitieve radio” worden er al meer dan tien jaar hiernaar gekeken, maar vaak tegengehouden door operators. Gezien oplossingen als LTE-U wordt het tijd hier een versnelling in te krijgen.