Vorig weekend hebben mijn vrouw en ik voor het eerst “Dungeons and Dragons” gespeeld met onze studerende kinderen. Ik had het nog nooit gespeeld en kende het alleen van de sitcom “Big-Bang theory”, waar we als gezin al jaren naar kijken. Ik moet zeggen, allebei een aanrader.
D&D is een fantasie rollenspel dat vooral door technische studenten gespeeld wordt. Het speelt zich af in een fantasie wereld die lijkt op de middeleeuwen. De “Dungeon master” heeft een verhaal lijn in gedachten, met mysterieuze wezen waartegen gevochten moet worden om uiteindelijk een schat te veroveren.
Alle deelnemers hebben een karakter, een rol. Hierdoor kunnen ze sommige dingen wel en andere dingen niet. Binnen die mogelijkheden bepalen de deelnemers zelf wat er echt gaat gebeuren. Wat er gebeurt bepaalt de fantasie van de Dungeon master en de deelnemers.
Bij het spelen van dit spel bedacht ik mij dat zo’n rollenspel parallellen heeft met hoe wij projecten inrichten. Al jaren hebben we voor onze productontwikkeling onze eigen versie Agile. Momenteel zijn we drukdoende dit onder de loep te nemen. Door de opschaling van onze projecten moeten we ook het proces enigszins opschalen. Hoewel ik waak voor te veel of te zware processen.
Het tekenen van processen laat zien dat organisaties eigenlijk bestaan bij de gratie van rollenspellen. In onze discussie komt telkens vragen naar boven als: “Welke rollen zijn er?”, “Wat houdt die rol eigenlijk precies in?” en “Wat mag iemand wel, en wat niet in die rol?” Een goede rolverdeling zorgt voor de juiste dynamiek, maar het zijn de deelnemers, de ontwikkelaars, en betrokken stakeholders die samen de uitkomst bepalen.
Het mooie, maar ook het spannende van veel projecten is dat de uitkomst niet bij voorbaat vaststaat. In D&D zijn het dobbelstenen, in het echt zijn het onzekerheden over de technische haalbaarheid, of de benodigde inspanning om er te komen, die bepalen wat er onderweg gebeurt. Hoeveel flexibiliteit, en hoeveel fantasie kun je dan inzetten om toch een gewenste uitkomst te bereiken?
Zeker hierin zit een spanning waarin ontwikkelaars en andere stakeholders soms een flink robbertje moeten vechten. Er is vaak veel meer mogelijk dan een ontwikkelteam denkt te kunnen realiseren, maar ook stakeholders moeten de ogen openen dat andere oplossingen soms minstens zo goed zijn als degene die zij voor ogen hadden. Een goed resultaat komt alleen tot stand op basis van het vertrouwen er samen in te zitten, en er samen creatief uit te komen.
D&D is een spel, met iets van een verhaallijn, waarin deelnemers hun rol vaak heel serieus nemen, maar fantasie in bepalend. In projecten mag je hopen dat rollen ook zo serieus ingevuld worden, en dat er een plan is. Maar bovenal mag je hopen dat de fantasie van alle betrokkenen zo groot is, dat het maximale resultaat bereikt mag worden.